مطالبه مهریه از خارج کشور؛ راهنمای جامع و کاربردی
مهریه یکی از حقوق مالی زن است که به محض وقوع عقد نکاح بر ذمه‌ی شوهر قرار می‌گیرد. این حق حتی اگر زن در کشور دیگری زندگی کند یا شوهر از ایران خارج شده باشد، از بین نمی‌رود. با این حال، زمانی که یکی از طرفین در خارج از کشور اقامت دارد، فرآیند دریافت مهریه می‌تواند پیچیده‌تر و زمان‌برتر باشد.
در این مقاله، به زبان ساده توضیح می‌دهیم که چگونه می‌توان مهریه را از خارج کشور مطالبه کرد، چه مدارکی لازم است، چه موانعی وجود دارد و بهترین روش پیگیری آن چیست.
⚖️ مهریه چیست و چه زمانی قابل مطالبه است؟
مطابق قانون مدنی ایران، مهریه مالی است که به موجب عقد نکاح، مرد متعهد می‌شود به زن بپردازد.
مهریه می‌تواند وجه نقد، سکه، ملک، طلا یا هر مال با ارزش دیگری باشد.
زن به محض وقوع عقد، مالک مهریه می‌شود و هر زمان بخواهد می‌تواند آن را مطالبه کند.
نکته مهم این است که حق مهریه با خروج از کشور یا اقامت در خارج از بین نمی‌رود؛ تنها نحوه پیگیری آن متفاوت می‌شود.
🌍 اگر زن در خارج از کشور باشد، چطور باید مهریه‌اش را بگیرد؟
اگر زن در خارج از کشور اقامت دارد، دو راه اصلی برای مطالبه مهریه وجود دارد:
از طریق وکیل در ایران
زن می‌تواند به یک وکیل دادگستری در ایران وکالت بدهد تا به نمایندگی از او، دادخواست مطالبه مهریه را در دادگاه خانواده ثبت کند.
در این روش، زن نیاز به حضور فیزیکی در ایران ندارد و تمام امور از طریق وکیل انجام می‌شود.از طریق سفارت یا کنسولگری ایران در کشور محل اقامت
در برخی موارد، زن می‌تواند با مراجعه به سفارت ایران در کشور محل اقامت خود، وکالت‌نامه رسمی تنظیم کند تا برای مطالبه مهریه به وکیل در ایران داده شود.
این وکالت‌نامه باید به تأیید وزارت امور خارجه و سپس دادگستری ایران برسد تا معتبر باشد.
📜 مراحل حقوقی مطالبه مهریه از خارج کشور
مراحل کلی مطالبه مهریه، حتی از خارج کشور، تقریباً مشابه حالت معمول است، فقط به لحاظ مکاتبات و تأیید مدارک زمان بیشتری می‌برد. مراحل شامل:
تنظیم وکالت‌نامه رسمی در سفارت یا کنسولگری
ارسال وکالت‌نامه به ایران و تأیید آن در وزارت امور خارجه
طرح دادخواست مطالبه مهریه توسط وکیل در دادگاه خانواده محل اقامت شوهر یا محل عقد
ابلاغ دادخواست به شوهر (در ایران یا خارج از کشور)
صدور رأی قطعی دادگاه و اجرای حکم
اگر شوهر در ایران اموال داشته باشد، مهریه از آن اموال وصول می‌شود. در غیر این صورت، می‌توان از طریق اجرای احکام یا اقدامات بین‌المللی اقدام کرد.
💼 اگر شوهر در خارج کشور باشد چه می‌شود؟
در این حالت، شرایط کمی متفاوت است. اگر مرد در خارج از ایران زندگی کند، زن همچنان می‌تواند در دادگاه خانواده ایران دادخواست مطالبه مهریه بدهد.
اما ابلاغ اوراق قضایی به مرد باید از طریق وزارت امور خارجه و سفارتخانه یا کنسولگری ایران در کشور محل اقامت او انجام شود. این مرحله ممکن است چند ماه طول بکشد.
در صورتی که شوهر در خارج از کشور دارایی یا حساب بانکی داشته باشد، اجرای حکم در آن کشور معمولاً فقط در صورتی ممکن است که میان ایران و آن کشور توافق‌نامه قضایی یا معاهده استرداد احکام مدنی وجود داشته باشد.
⚠️ مشکلات و چالش‌های مطالبه مهریه از خارج کشور
مطالبه مهریه از خارج، هرچند قانونی است، اما با چالش‌هایی روبه‌روست که باید از ابتدا در نظر گرفته شوند:
زمان‌بر بودن فرآیند ابلاغ اوراق قضایی ✉️
هزینه‌های ترجمه رسمی و تأیید مدارک
احتمال نداشتن دارایی شوهر در ایران
دشواری اجرای حکم در کشور محل اقامت شوهر
پیچیدگی در مکاتبات بین‌المللی میان دادگاه‌ها
به همین دلیل، حضور یک وکیل متخصص در امور خانواده و دعاوی بین‌المللی می‌تواند مسیر را بسیار ساده‌تر و سریع‌تر کند.
💎 آیا زن می‌تواند مهریه را از اموال شوهر در خارج کشور بگیرد؟
در اصل بله، اما اجرای حکم مهریه در خارج کشور تابع قوانین همان کشور است.
اگر کشور محل اقامت شوهر، احکام دادگاه‌های ایران را به رسمیت بشناسد (بر اساس قرارداد دوجانبه یا معاهده بین‌المللی)، زن می‌تواند از طریق وکیل محلی آن کشور، حکم ایرانی را برای توقیف اموال شوهر اجرا کند.
اما اگر چنین توافقی وجود نداشته باشد، معمولاً باید در همان کشور مجدداً دادخواست جدیدی مطرح شود و رأی دادگاه ایران به عنوان مدرک اثبات بدهی ارائه گردد.
🧾 مدارک لازم برای مطالبه مهریه از خارج کشور
برای اینکه روند مطالبه مهریه از خارج بدون مشکل پیش برود، مدارک زیر لازم است:
اصل یا رونوشت رسمی سند ازدواج (عقدنامه)
کپی گذرنامه و کارت ملی زن و شوهر
وکالت‌نامه رسمی و معتبر از زن به وکیل در ایران
ترجمه رسمی و تأییدشده مدارک (در صورت صدور در خارج کشور)
مدارک دال بر محل اقامت شوهر در ایران یا خارج از کشور
⚖️ نقش دادگاه خانواده و اجرای احکام
دادگاه خانواده پس از بررسی مدارک و احراز شرایط، حکم به پرداخت مهریه صادر می‌کند.
اگر شوهر در ایران باشد و توان پرداخت نداشته باشد، ممکن است تقسیط مهریه انجام شود یا حتی در صورت اثبات توان مالی و امتناع از پرداخت، حکم جلب صادر شود.
در صورتی که مرد در خارج باشد، اجرای حکم از طریق اداره کل بین‌الملل قوه قضائیه یا وزارت خارجه پیگیری می‌شود.
💡 بهترین روش برای مطالبه مهریه از خارج
در عمل، بهترین و سریع‌ترین روش این است که زن به یک وکیل معتمد در ایران وکالت بدهد.
وکیل می‌تواند همه مراحل را از ثبت دادخواست تا اجرای حکم پیگیری کند و حتی در صورت نیاز، حکم را برای اجرا در خارج کشور ترجمه و ارسال نماید.
به این ترتیب، زن نیازی به بازگشت به ایران ندارد و می‌تواند بدون حضور فیزیکی، حق خود را دریافت کند.
👩⚖️ نکات مهم و کاربردی
مهریه حق شرعی و قانونی زن است، حتی اگر ازدواج در خارج از کشور ثبت نشده باشد ولی عقد در ایران صورت گرفته باشد.
اگر عقد در خارج انجام شده اما تابع قوانین ایران بوده، باز هم قابل پیگیری در دادگاه‌های ایران است.
دادخواست مهریه از خارج کشور معمولاً در دادگاه محل عقد نکاح یا محل اقامت شوهر در ایران طرح می‌شود.
ترجمه رسمی مدارک باید به تأیید دادگستری و وزارت امور خارجه ایران برسد.
✳️ جمع‌بندی
مطالبه مهریه از خارج کشور ممکن است فرآیندی طولانی‌تر از حالت معمول باشد، اما از نظر قانونی کاملاً امکان‌پذیر است.
زن می‌تواند با تنظیم وکالت‌نامه در سفارت و انتخاب وکیل کاربلد در ایران، تمام مراحل را از راه دور پیگیری کند.
شناخت درست مراحل، مدارک لازم و قوانین بین‌المللی می‌تواند از سردرگمی و تأخیر جلوگیری کند.
موسسه حقوقی عدالت دانان
اگر در خارج از کشور هستید و قصد دارید مهریه‌تان را از طریق قانونی در ایران مطالبه کنید،
موسسه حقوقی عدالت دانان با تجربه فراوان در دعاوی خانواده و امور بین‌المللی آماده ارائه مشاوره و خدمات حقوقی به شماست.
برای کسب اطلاعات بیشتر یا مشاوره آنلاین به سایت زیر مراجعه کنید 👇
www.edalatdanan.com